الگورهای سینوپتیکی بارشهای تابستانه جنوب شرق ایران

موضوع این پژوهش "الگوهای سینوپتیک بارشهای تابستانه جنوب شرق ایران" است . که در آن از داده های بارش و نقشه های فشار روزانه ایستگاههای منطقه استفاده شده است . منطقه مطالعه در فصل گرم سال دارای ریزشهای سیل آسا می باشد که علارغم خطرات جدی محیطی و منابع بالقوه آبی، منشا و مکانیزم تشکیل آنها تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است . راه حل تبیین فرآیند تشکیل آنها در پژوهشهای سینوپتیکی نهفته است . در این تحقیق با پردازش داده های بارش روازنه، 14 بارش فراگیر بدست آمد و نقشه های فشار سطوح مختلف آنها در روز اول و روز اوج بارش مورد آنالیز قرار گرفت . نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل نقشه های سینوپتیکی نشان داد که نفوذ زبانه کم فشار موسمی از سمت شرق در سطوح زیرین تروپوسفر، باعث انتقال رطوبت از اقیانوس هند و خلیج بنگال می شود و چنانچه شرایط مساعدی برای صعود توده های مرطوب در لایه های میانی تروپوسفر وجود داشته باشد بارشهای رگباری شدید حاصل می شود. آرایش سیستم های فشار در این بارشها، تحت سه الگو طبقه بندی شدند: در الگوی اول سطوح میانی تروپوسفر در سیطره پرفشار جنب حاره ای قرار داشته و تنها منتهی الیه جنوب شرق کشور در اثر نفوذ زباله کم فشار موسمی از تسلط آن رهایی می یابد. مجاورت این دو سیستم، باعث ایجاد کژفشاری در سطوح مختلف گشته، ریزشهای جوی را باعث می گردد. در این الگو شرایط صعود تنها در بخش کوچکی از منطقه فراهم می شود و نمی تواند در تمام منطقه فراپوشی داشته باشد. در الگوی دوم سطوح میانی تروپوسفر از حیطه گسترش پرفشار جنب حاره ای خارج شده و سیستم موسمی می تواند بیشتر به سمت غرب گسترش پیدا کند. در این حالت عدم فرونشینی هوا در سطوح میانی اجازه صعود توده های مرطوب سطوح زیرین را می دهد و در صورتی که پرفشارهای همراه جریانهای غربی در بخشهای شمالی کشور در سطح پائین اتمسفر مشاهده شود اندرکنش دینامیکی سیستم های جوی عرضهای پائین و میانی صعود هوا و ریزشهای جوی را تسریع می کند. در الگوی سوم سیستم کم فشار موسمی در سطوح زیرین به انتقال رطوبت پرداخته و در سطوح میانی فرود جریانهای غربی، عمیق شده تا عرضهای پائین امتداد می یابد. د راین حالت زبانه کم فشار موسمی به همراه هسته های کم فشار پاکستان و خلیج فارس در زیر محور فرود عمیق سطح بالا قرار گرفته، باعث تبدیل این کم فشارها به یک سیستم هوای بارانی می شود.